هیدروپونیک | کشت هیدروپونیک

بسیاری از شما شاید با خود به این پرسش که هیدروپونیک چیست؟ برخورده باشید که گلخانه هیدروپونیک چیست؟ ما امروز اینجاییم تا به شما جواب این پرسشتان که سیستم هیدروپونیک چیست را بدهیم.

هیدروپونیک در واقع یک روش مبتکرانه و البته مقرون به صرفه تولید محصولات کشاورزی و گیاهان است که در آن گیاهان در محلول غذایی به جای خاک رشد می کنند. در گلخانه هیدروپونیک گیاهان و سبزیجات را در یک محیط رشد مانند گلوله های رسی، پشم سنگ، فوم بازیافتی، فوم، ذغال سنگ نارس، خاک اره، شن یا فیبر نارگیل قرار می دهند و سپس با تغذیه کننده یا ماده غذایی برای رشد آنها تغذیه می شوند.

تاریخچه هیدروپونیک

به زبان ساده، هیدروپونیک رشد گیاهان بدون خاک است. در قرن نوزدهم، کشف شد که خاک برای رشد گیاه ضروری نیست، تا زمانی که مواد مغذی در منبع آب وجود داشته باشد. از زمان این کشف، کشت هیدروپونیک به انواع مختلفی تبدیل شده است که مزایای زیادی نسبت به کشت سنتی مبتنی بر خاک دارد.

روش کار هیدروپونیک

محصولات زراعی بر روی یک سس یا سینی، یا در محیطی مانند مخلوط شن یا فوم رشد می کنند.سپس آب از طریق مخازن تامین می شود.برخلاف گلخانه های سنتی، بیشتر سیستم های هیدروپونیک از نوعی محیط برای حمایت از ریشه استفاده می کنند.به همین دلیل، تکنیک های هیدروپونیک اغلب به عنوان “فرهنگ آبیاری فرعی” نامیده می شود.بیشتر محصولات تجاری گلخانه ای در مناطق توسعه یافته با استفاده از روش های گلخانه ای هیدروپونیک کشت می شود.

سبزیجات، گیاهان یا گل ها با ترکیبی از دما، نور، مواد مغذی مانند نیتروژن، pH ، اکسیژن و دی اکسید کربن که از طریق آب تامین می شود، زنده می مانند.

مواد مغذی عرضه شده می تواند به صورت خشک، مایع باشد.

انواع سیستم های هیدروپونیک

اکنون که اصول اولیه را می دانید، باید نوع سیستم هیدروپونیک مورد نیاز خود را برای نوع رشد خود تعیین کنید. روش های زیادی برای پرورش گیاهان در محلول های آبی استفاده می شود.

• روش کشت آب عمیق یا
• تکنیک فیلم غذایی (NFT)
• فیتیله کردن
• )روش سیل و تخلیه)Ebb and Flow
• سیستم قطره ایی

تکنیک فیلم غذایی

در این روش : گیاهان درون کانال های واکنش ناپذیر قرار میگیرند و محلول غذایی توسط پمپ از قسمت بالای کانال در جریان می افت دو بصورت لایه ایی نازک که مانند  فیلم است به سمت پایین و انتهای شیب کانال جریان میابد.

مزیت روش فیلم غذایی :

از جمله از مزایای اصلی این روش می توانیم به هزینه پایین آن اشاره کنیم. در این روش ریشه های گیاه به طور مداوم آب دریافت می گیرند و اکسیژن و مواد مغذی را به راحتی دریافت میکنند . از معایب این روش می توان به این اشاره کرد که اگر به هر علتی قرار باشد به قطعی برق دچار شویم با خشکی و بی اکسیژنی و بی آبی رو به رو می ‌شویم.

البته برای حل این مشکل می توان از پنل های خورشیدی استفاده کرد. لازم به ذکر است که با این سیستم می توان انواع مختلفی از صیفی جات و سبزیجات مانند جعفری، کاهو و … را به خوبی کشت و پرورش داد . ذکر این نکته نیز مهم است که برای کنترل بهتر محیط می بایست از سنسور های خاصی مانند PH سنج ها و سنسور های سنجنده گاز دی اکسید کربن استفاده کرد . و همچنین نمک و شوری محیط کشت و پرورش را باید همیشه درحال سنجیدن باشیم و هر از گاهی محلول ها و آب منبع را تعویض کنیم.

روش مخزن کشت آب عمیق:

این نوع سیستم هیدروپونیک معمولاً به عنوان روش آب عمیق یا مخزن معروف است.ریشه های گیاهان در محلول های مغذی هوادهی معلق هستند. یک پمپ هوا به طور دائم اکسیژن را به مخزن اضافه می کند تا ریشه گیاه غرقاب نگردد. روش مخزن هیدروپونیک ساده ترین راه اندازی است و به کمترین وسایل نیاز دارد. تنها اقلام مورد نیاز برای آن یک مخزن با ظروف برای معلق کردن گیاهان، یک پمپ هوا به سبک آکواریومی و چند چراغ است. اطمینان حاصل کنید که نور نمی تواند به مخزن وارد کندباعث میشود ، جلبک ها رشد می کنند و تعادل تغذیه ای محلول را از بین میبرند. سپس جلبک ها پمپ هوا را مسدود کنند.

تکنیک نوار مغذی هیدروپونیک (NFT):

در این نوع سیستم هیدروپونیک، محلول غذایی به طور مداوم بر روی نوک ریشه ها جریان دارد.در نتیجه گیاه، بیشتر  اکسیژن دریافت می کند و اغلب با سرعت بیشتری رشد می کند. NFT  برای استفاده در فضای باز خانگی محبوب است زیرا آب کمتری مصرف می کند.به علاوه، کیت های مقرون به صرفه زیادی برای این تکنیک برای پشتیبانی از انواع گیاهان و فصول رشد وجود دارد.

سیستم فتیله هیدروپونیک:

این ساده ترین و ارزان ترین نوع سیستم هیدروپونیک موجود است.گیاهان با تعلیق ریشه های خود در یک محیط رشد مانند ورمیکولیت تکثیر می شوند.در محیط رشد یک ماده جذب کننده طبیعی مانند پنبه قرار می گیرد  انتهای ماده جاذب در محلول غذایی قرار می گیرد.ایده این است که مواد مغذی به آرامی به محیط رشد کشیده می شوند، جایی که ریشه ها می توانند به آنها دسترسی داشته باشند.همچنین می توانید  اجازه دهید محلول غذایی مستقیماً در محیط رشد نفوذ کند.در هر صورت، تجهیزات بسیار کمی لازم است.

 Ebb و Flow – روش سیل و تخلیه:

این یک نوع بازیابی فعال سیستم هیدروپونیک است که گاهی اوقات به عنوان روش سیل و تخلیه شناخته می شود.یک پمپ غوطه ور در مخزن، محلول غذایی را به داخل ظرف گیاه می فرستد و ریشه ها را غرق می کند.با استفاده از تایمر، پمپ پس از 20-30 دقیقه خاموش می شود.نیروی جاذبه ظرفی را که ریشه ها در آن قرار دارند تخلیه می کند و محلول غذایی را دوباره به مخزن می فرستد. پمپ می تواند توسط تایمر یا سنج که سطح محلول غذایی بازیافتی را اندازه گیری می کند مجددا راه اندازی شود.روش گیج ترجیح داده می شود زیرا خطر غرق شدن ریشه ها را کاهش می دهد.

سیستم قطره ای هیدروپونیک:

سیستم قطره ای هیدروپونیک دارای یک قطره آرام و پیوسته محلول غذایی است که وارد محیط رشد اطراف هر گیاه می شود.برای این روش، محیط هایی با زهکشی آهسته مانند پیت ماس ​​یا نارگیل مناسب هستند.تجهیزات بیشتری برای این روش مورد نیاز است زیرا هریک از گیاهان (یا خوشه ای تشکیل شده از 2-5 گیاه) به لوله قطره ای خودش نیاز پیدا میکند .همچنین خطر تجمع مواد مغذی در لوله های چکه و ایجاد انسداد وجود دارد.اما فایده آن توانایی تنظیم کردن میزان قطره برای هر گیاه برای کمک به تنظیم سرعت رشد است.تجهیزات مورد نیاز سازه گلخانه هیدروپونیک قبل از اینکه تجهیزات مورد نیاز سازه گلخانه هیدروپونیک را بگوییم شما باید یک طرح کلی و محصولی که میخواهید بکارید را مد نظر داشته باشید. برای مثال اگر ریشه بلندی دارد سینی عمیق تری تهیه کنید.

تجهیزات اصلی هیدروپونیک شامل

•  محلول غذایی،
•  یک پمپ
• محیط رشد
•  کانال‌ها

محیط رشد: محیط رشد غیر متخلخل مانند ورمیکولیت یا گلوله های رسی منبسط شده که امکان زهکشی بسیار خوب را فراهم می کند، پایه گیاهان شما است.

کانال ها: کانال ها یا یک استخر کم قرار می گیرد که حاوی مهمترین مواد هیدروپونیک – محلول مغذی است.

محلول غذایی: مواد مغذی اساسی مورد نیاز گیاه است که به خوبی در محلول آب قاطی شود.

به طور عمده پتاسیم، کلسیم و منیزیم مواد مغذی ترجیحی گیاهان هستند که از ان برای رشد و نمو استفاده میکنند، اما اغلب، ترکیبات دیگری نیز به آن اضافه می شود.

پمپ: محلول مغذی را دائماً در جریان نگه می دارد که برای کل فرآیند هیدروپونیک ضروری است محلول راکد به سرعت کهنه می شود و موجب نابودی گیاه در طی زمان میشوند .محلول باید دائما تست شود تا سطح مواد مغذی مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت لزوم تنظیم گردد.

فضایی برای سیستم های گلخانه ای هیدروپونیک

در هر نوع سازه گلخانه ایی میتوان سیستم هیدروپونیک را پیاده سازی کرد از این نوع باید بر اساس نوع سازه گلخانه (مانند گاتیک ، شیشه ایی و یا صنعتی و…) خود مقدار فضای مورد نیاز را حساب کرده و براساس آن طرح گلخانه خود را ایجاد کنید.

شرایط محیط سازه گلخانه هیدروپونیک

برای ساخت سازه گلخانه هیدروپونیک عناصر زیر اهمیت زیادی دارد .

رطوبت: رطوبت برای رشد گیاه امر بدیهی است ازین رو برای سیستم هیدروپونیک رطوبت 40 تا 60 درصد مناسب است و اگر ازین درصد بیشتر شود موجب کپک زدگی میشود.

دما: دمای مورد نیاز بین 18 تا 21 درجه سانتی گراد است ازین رو اگر دما ازین بیشتر شود موجب گندیدگی میگردد . برای حفظ کنترل دما شما باید از دستگاه های سرمایشی و گرمایشی مانند هیتر گلخانه استفاده کنید.

هوا: گردش هوا امری حیاطی در این مورد است و البته هرچه co2 محیط مناسبتر باشد سبب رشد بهتر گیاه میشود

مزایای ومعایب کلی کشت هیدروپونیک چیست؟

 مزایا:

• محصولات بزرگتر و با کیفیت بالاتر به دلیل نسبت مواد مغذی تحت کنترل
• هیچ بیماری منتقله از خاک در بین محصولات منتقل نشد
• در مقایسه با رشد در خاک تا 90 درصد آب کمتری مورد نیاز است
• عملکرد بالا در حداقل فضای رشد
• می تواند در مناطقی استفاده شود که کشت بر پایه خاک امکان پذیر نیست، مانند مکان هایی با کیفیت خاک ضعیف، یا جایی که منابع آب محدود است.
• علف کش لازم نیست زیرا علف های هرز وجود ندارد

معایب:

• افزایش سرمایه گذاری اولیه – چندین دلار به ازای هر فوت مربع توسط پمپ ها، مخازن، کنترل ها و سیستم پشتیبانی اضافه می شود. اگر روشنایی تکمیلی یا اتاق رشد گنجانده شود، هزینه اضافی زیادی متحمل خواهد شد.
• هزینه های انرژی بالاتر – عملکرد پمپ و روشنایی هزینه های برق را افزایش می دهد.
• مهارت فنی بیشتری مورد نیاز است – یک تولید کننده با سابقه تولید شیمیایی و گیاهی خوب مورد نیاز است

شما همراهان عزیر باید بدانید میتوانید از بین روش های گفتیم روش ابداعی خودتان را نیز بسازید . بدین منظور هر سوال و ابهامی که داشتید با ارتباط برقرار کردن با کارشناسان ما ابهامات خود را برطرف سازید و همچنین از بهترین قیمت هیتر گلخانه بهره مند شوید.